Od 1 stycznia 2016 r. najwięksi podatnicy w Polsce mieli być obsługiwani przez jeden wyspecjalizowany urząd skarbowy. Okazuje się, że reforma nie zostanie przeprowadzona w terminie wskazanym w ustawie. Podatnicy liczą jednak na to, że Ministerstwo Finansów zrezygnuje z pomysłu utworzenia tzw. superurzędu, ponieważ takie rozwiązanie niesie ze sobą wiele negatywnych skutków.

3 grudnia 2015 r. do Sejmu RP wpłynął poselski projekt nowelizacji, zgodnie z którym część rozwiązań przewidzianych w ustawie o administracji podatkowej wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2016 r. Dotyczy on między innymi pomysłu utworzenia wyspecjalizowanego urzędu skarbowego, który ma być właściwy dla największych przedsiębiorstw. W uzasadnieniu projektu posłowie zwrócili uwagę na to, iż realizacja zadań wyznaczonych przez ustawę o administracji podatkowej ma odbywać się na trzech płaszczyznach: obsługi bezpośredniej w urzędzie skarbowym, wsparcia podatnika poprzez utworzenie centrów obsługi oraz centralizacji systemu informacji podatkowej. Zdaniem posłów tak szeroki zakres zmian wymaga kompleksowych działań organizacyjnych. W związku z tym późniejsze wejście w życie odpowiednich uregulowań ustawy ma zapewnić przygotowanie jednostek do sprawnego i funkcjonalnego realizowania nałożonych na nie zadań.

Pracodawcy RP wielokrotnie zwracali uwagę na to, że wbrew założeniom ustawy o administracji podatkowej niektóre zaproponowane rozwiązania mogą okazać się dla podatników szkodliwe. W przypadku utworzenia w Warszawie tzw. superurzędu przedsiębiorcy zostaną zmuszeni – wbrew swojej woli – do wytransferowania części swoich interesów do stolicy. Takie rozwiązanie bez wątpienia wpłynie negatywnie także na konkurencję na rynkach lokalnych, gdyż duża część przedsiębiorców jest przywiązana do swojego regionu, w którym m.in. korzysta z obsługi prawnej, księgowej czy finansowej, świadczonej przez zaufane już podmioty. W konsekwencji lokalne rynki narażone są na straty i znaczny odpływ kapitału.

Ponadto Pracodawcy RP sygnalizowali, iż rozwiązanie to może być niezgodne z przepisami Ordynacji podatkowej. Podczas prac nad ustawą o administracji podatkowej nie wzięto bowiem pod uwagę regulacji działu IV ustawy, dotyczących wezwań. Zgodnie z art. 156, § 1 tejże ustawy, wezwany (strona lub inna osoba) przez organ podatkowy do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności jest zobowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa. Z tego przepisu jasno wynika, że pomimo zmiany właściwości organu podatkowego w stosunku do pewnych kategorii podatników, które będzie dotyczyło przedsiębiorcy mającego swoją siedzibę oraz miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza województwem mazowieckim, nie będzie mogło wywoływać skutków dla tego podatnika, chyba że zgodnie z art. 156, § 2 podatnik sam wyrazi wolę osobistego stawienia się we właściwym urzędzie. W przeciwnym razie wezwany może w świetle prawa uchylić się od obowiązku osobistego stawienia w siedzibie organu, nie narażając się przy tym na jakiekolwiek konsekwencje ze strony organu podatkowego.

Z wyjaśnień udzielonych swego czasu przez resort finansów wynika, iż rozwiązaniem tego problemu może być oparcie funkcjonowania scentralizowanego urzędu na podstawie pomocy prawnej, uregulowanej w Ordynacji podatkowej w art. 157, § 1 i 2. Jak stanowi art. 158, wymienionych wcześniej przepisów nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie. Jednakże należy wyraźnie zaznaczyć, iż przepis ten dotyczy jedynie wyjątkowych sytuacji. Istnieje zatem ryzyko, że takie działania doprowadzą do sytuacji, w której regulacja ujęta w art. 158 będzie nadużywana i osoby zamieszkujące lub przebywające w innym województwie niż wzywający urząd będą notorycznie wzywane do stawiennictwa w tym urzędzie. Może to stanowić duże obciążenie dla przedsiębiorców i wpływać negatywnie na prowadzenie działalności gospodarczej, z uwagi na m.in. uciążliwość odbywania częstych i wielogodzinnych podróży do stolicy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż reforma administracji podatkowej powinna zostać przeprowadzona w taki sposób, aby nie nakładać na podatników dodatkowych, uciążliwych obowiązków. Dla Ministerstwa Finansów priorytetem w najbliższym czasie powinna być zmiana agresywnej polityki fiskalnej, która w oczywisty sposób szkodzi przedsiębiorczości i hamuje jej rozwój. W pierwszej kolejności należy zmienić podejście administracji do przedsiębiorców – tak aby uczciwi podatnicy nie stawali się więcej ofiarami krzywdzących decyzji urzędników.

Komitet Podatkowy Pracodawców RP